Cholesteatoma là một loại bệnh tích đặc biệt trong bệnh cảnh của viêm tai giữa mạn tính. Trong đó, trên nền viêm tai giữa mạn tính xuất hiện các khối cholesteatoma có đặc tính phát triển, ăn mòn, phá hủy các thành phần của tai giữa và các cấu trúc lân cận, khiến cho quá trình viêm ngày càng lan rộng có thể dẫn tới các biến chứng rất nặng nề. Với tình hình hiện nay loại bệnh tích này chiếm tỷ lệ khá cao trong các viêm tai giữa mạn tính. Việc điều trị không hề dễ dàng nếu kéo dài bệnh nên người bệnh cần có nắm rõ những dấu hiệu và nguyên nhân để có những phương pháp phòng tránh và có hướng điều trị phù hợp với sức khỏe của mình.
Có thể bạn quan tâm :
▶ Đừng xem nhẹ dấu hiệu ù tai kéo dài
▶ Biến chứng của viêm mũi xuất tiết phù nề
Nguyên nhân dẫn đến bệnh
Khối cholesteatoma đầu tiên thường ở thượng nhĩ ăn mòn và phá hủy các cấu trúc xương con, sau đó lan rộng ra, có thể vào tai trong gây viêm mê nhĩ với các biểu hiện ù tai, chóng mặt, động mắt, mất thăng bằng… hay lên màng não, não gây ra các biểu hiện viêm nhiễm áp-xe tại vùng này với các triệu chứng sốt cao, đau đầu, cứng gáy, nôn, buồn nôn… nặng có thể dẫn tới hôn mê, tử vong.
Ngoài ra, khối cholesteatoma có thể lan rộng ra sau, phá huỷ các cấu trúc tế bào xương chũm làm quá trình viêm lan rộng ra tĩnh mạch bên, tiểu não hoặc lan ra phía ngoài gây ra các biểu hiện xuất ngoại của viêm tai xương chũm.
Có nhiều giả thuyết về nguyên nhân sinh ra khối cholesteatoma. Hiện nay đa số các bác sĩ đều thừa nhận thuyết hình thành khối cholesteatoma là do quá trình dị nhập của lớp biểu bì ống tai và màng nhĩ vào trong hòm tai qua lỗ thủng hay túi co kéo hình thành trong quá trình viêm tai. Khối cholesteatoma phát triển như một u bọc, bên ngoài là một lớp màng với lớp biểu mô có khả năng chế tiết các men gây ra hiện tượng ăn mòn và phá hủy xương xung quanh và một lớp màng đáy có màu sáng óng ánh (màu đặc trưng của khối cholesteatoma). Bên trong là một khối mềm, trắng như bã đậu bao gồm các tế bào biểu mô lẫn với các tế bào mỡ và các tinh thể cholesterin.
Ban đầu khối cholesteatoma thường có kích thước nhỏ, có hình ảnh u bọc như đã mô tả trên. Khi lớn lên, khối bị vỡ ra dưới áp lực của các thành phần bên trong và bị nhiễm khuẩn khiến cho có hình ảnh chất tiết ra ngoài bẩn lổn nhổn như chất bã đậu và có mùi thối khẳm.
Triệu chứng của bệnh
Ngoài các biểu hiện của viêm tai giữa mạn tính thông thường như chảy mủ tai kéo dài, nghe kém…, viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma có một số dấu hiệu khác như :
▪ Nghe kém rõ rệt do khối cholesteatoma làm cản trở dao động hay ăn mòn, phá hủy khối xương con..
▪ Mủ tai chảy có mùi thối khẳm, trường hợp điển hình còn có thể thấy hình ảnh mủ lổn nhổn, trắng như bã đậu, có các mảnh sáng óng ánh như xà cừ do vỏ khối cholesteatoma vỡ ra, khi thả vào nước sẽ nổi váng óng ánh như váng mỡ.
▪ Lỗ thủng màng tai trong trường hợp có cholesteatoma thường nằm ở vị trí góc sau trên, màng trùng. Lỗ thủng điển hình thường nằm ở vị trí sát khung xương, có bờ nham nhở, có thể ăn sâu vào một phần da ống tai ở rìa lỗ thủng. Đôi khi lỗ thủng bị che lấp bởi một đám mủ đặc, vảy hoặc một khối polyp hoặc có thể thấy hình ảnh chất lổn nhổn trắng như đã mô tả ở ống tai ngoài hay trong hòm nhĩ
Khi tiến hành các biện pháp kiểm tra thì các trường hợp viêm tai giữa mạn tính có nghi ngờ cholesteatoma thường phải rất chú ý tìm kiếm các dấu hiệu sớm của biến chứng. Ngoài việc tìm những triệu chứng rầm rộ của các biến chứng như viêm màng não, áp-xe não, viêm tắc tĩnh mạch bên, hồi viêm, xuất ngoại…, cần lưu ý đến các triệu chứng kín đáo như dấu hiệu chóng mặt thoáng qua của hiện tượng rò ống bán khuyên hay dấu hiệu liệt mặt ngoại biên nhẹ. Việc thăm khám kỹ trong trường hợp này ngoài việc giúp đánh giá tiên lượng bệnh nhân trước mổ còn giúp giải thích tốt hơn cho bệnh nhân trước khi phẫu thuật.
Phương pháp điều trị bệnh
Điều trị viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma chủ yếu là bằng phương pháp phẫu thuật. Điều trị nội khoa chỉ là tạm thời để chuẩn bị phẫu thuật hoặc dùng trong trường hợp có chống chỉ định phẫu thuật. Viêm tai giữa mạn tính có cholesteatoma là một loại viêm tai nguy hiểm. Nếu để muộn không được điều trị có thể dẫn đến các biến chứng nặng nề có thể dẫn tới tử vong.
Trên thực tế, việc điều trị viêm tai giữa mãn tính có cholesteatoma không hề đơn giản, nếu chậm trễ trong thời gian điều trị, dẫn đến các biến chứng khác, không chỉ sẽ làm tăng khó khăn trong việc điều trị, sức khỏe của bệnh nhân cũng có thể gây ra một tác động lớn hơn. Do vậy, bệnh nhân cần được điều trị sớm để đạt được hiệu quả cao nhất. Cách tốt nhất là khi có dấu hiệu bệnh thì hãy nên tới ngay các phòng khám tai mũi họng uy tín để được kiểm tra và có hướng điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự ý uống thuốc hoặc sử dụng can thiệp bằng bất cứ hình thức nào bởi sẽ làm viêm nhiễm phát triển mạnh, dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm hơn. Tại phòng khám Đa khoa Đại Việt với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa có nhiều năm kinh nghiệm trong khám và chữa bệnh cùng với đó là thiết bị y khoa hiện đại , kết hợp giữa đông y và tây y để mang lại sức khỏe cho người bệnh. Áp dụng và kết hợp đông y và tây y trong quá trình điều trị để người bệnh phục hồi sớm nhất . Địa chỉ 1505 đường 3 tháng 2 phường 16 quận 11 Tp.Hồ Chí Minh hoặc gọi đến 028.3960.9960 để được các chuyên viên tư vấn và hỗ trợ.
